Multiboot en Partition
Manager
De volgende programma's
zijn gratis te gebruiken (lees de voorwaarden onderaan).
Programma's vereisen DOS (b.v. FreeDOS)
bij installatie, maar zijn daarna OS onafhankelijk.
- Waarom deze boot managers?
- Multiboot werd geïntroduceerd door IBM met OS/2 lang geleden rond 1990. Deze Boot Manager
gebruikte een slim mechanisme om conflicterende partities te verbergen indien deze niet actief waren.
Het benodigde echter een aparte primary partitie, waardoor er nog maar 3 (meestal zelfs maar 2 als er
een extended partitie is) resterende opstartbare partities over bleven. Dat bleek niet erg populair.
Daarna zijn er diverse andere multiboot managers op de markt gekomen, die echter ook weinig populair
werden, door incompatabiliteit of gebruiksongemak. Vaak worden ook de niet actieve partities
onverborgen gelaten, waardoor verkeerde drive letters worden toegekent door veel systemen (o.a. DOS
en DOS gerelateerde systemen).
- Windows-NT en hoger heeft zijn eigen multiboot manager, maar versie 10 maakt daarvoor standaard een
aparte primary partitie aan. Met wat handigheid is dit echter ook onder te brengen in de Windows
systeem partitie, maar maakt de multiboot optie afhankelijk van dit besturingssysteem. Het verbergt
ook niet de eventueel conflicterende niet actieve primary partities.
- Linux heeft ook standaard een multiboot manager (LILO of GRUB), die standaard deels in de MBR en de
rest van track 0 staat, maar voor trap 2 afhankelijk is van bestanden in de Linux partitie. GRUB kan
echter ook compleet in de Linux system partitie worden geïnstalleerd. Ook dan blijft multiboot
afhankelijk van dit besturingssysteem. Ook hier worden geen eventueel conficterende partities
verborgen
- M.i. dient een boot-manager onafhankelijk te zijn van geïnstalleerde systemen en file formaten,
zodat bij het onbruikbaar raken, upgraden of vervangen van een OS in een van de partities, dit het
opstarten van andere aanwezige OS'en niet beïnvloedt. Ook zou het geen aparte partitie behoeven,
elke gewenste OS kunnen starten en gebruiksvriendelijk zijn, ook bij aanpassingingen. De MBR heeft al
de nodige ingediënten voor multiboot, mits een keuze uit max. 3 of 4 voldoet. Voor de navolgende
bootmanagers is DOS nodig voor installatie, maar zijn bij gebruik volledig autonoom. Ze zijn compatibel
met alle mij bekende antieke tot moderne systemen, respecteren de Microsoft Windows-NT signature,
ondersteunen partities groter dan 2 GB en schijven groter dan 8 GB, doch tot maximaal 2 TB.
Ze zijn echter niet compatible met GPT en Microsoft 'Bit Locker'.
Ondanks dat het volledig volgens
de standaard en ook zo veel mogelijk compatible is met Windows, zijn er alleen met Windows 10 problemen
geconstateerd. Een aangepaste versie is daarom toegevoegd, die zonder problemen met Windows 10 werkt.
Indien mogelijk adviseer ik echter de oorspronkelijke versie.
- Tiny Boot Manager © (Nov 2021)
(5KB)
- Maakt het mogelijk bij het opstarten te kunnen kiezen uit max. 4 besturingssystemen (primaire
partities op de vaste schijf), of op te starten van een ander device. De boot manager heeft zelf
geen partitie of extra schijfruimte nodig (het vervangt uitsluitend de boot code in de MBR sector).
Het voldoet volledig aan de vereisten zoals omschreven in de IBM-DOS 2 Technical reference.
Het maakt verder gebruik van het verbergen van partities, zoals geïntroduceerd door IBM OS/2
bootmanager. Het ondersteunt schijven tot 2 TB middels LBA.
Indien de schijf is ingedeeld met een extended partitie en logische volumes, is het ook mogelijk
om van een 4de partitie te kunnen opstarten. Een chain-boot functie en extra code in de primaire
EBR (extended partitie) maakt het mogelijk ook op te starten van het eerste logische volume.
Dit werkt prima met Linux, waarbij GRUB ook in dit zelfde logische volume is geïnstallerd,
maar DOS en Windows staan niet toe te worden opgestart van zo'n logisch volume. Latere Windows
versies staan dit wel toe, maar kunnen dit uitsluitend via hun eigen BCD op een primaire
partitie.
Meer informatie is te vinden op de Engels-talige pagina.
- T0-DOS ©
(aug 2021) (7KB)
- Een meer gebruiksvriendelijke variant van Tiny Boot Manager. Het gebruikt echter naast de MBR
ook de (meestal ongebruikte) overige 62 sectors van track 0, die hiertoe worden ingedeeld als een
FAT-12 volume van 31 KB.
Bij het opstarten wordt het hierbij mogelijk gemaakt te kunnen kiezen
uit max. 4 partities met eigen systeem-beschrijving middels een DOS menu utility. Een voorkeur
kan na een instelbare wachttijd automatisch worden opgestart. Bovendien is er een 5de keuze om de
command prompt van IBM PC-DOS 1.10 (of 1.0) te starten vanaf dit verborgen
volume op track 0. Deze versie laat ook toe van het eerste logische volume te starten.
Meer informatie is te vinden op de Engels-talige pagina.
- Partition Table Tiny Editor © (okt 2021)
(7KB)
- Een super klein programma (slechts 6 KB) om de klassieke partitie indeling op een schijf te maken
of te wijzigen. Het is daarmee een vervangend gereedschap voor FDISK, zoals dat bij iedere DOS
versie werd meegeleverd. Het onderscheidt zich echter doordat het DOS versie onafhankelijk
is en het bovendien recente technieken ondersteunt. Het is daardoor te
gebruiken op de eerste IBM PC-5150 uit 1980 met Intel 8088, CGA, HDA en 10MB disk t/m de meest
recente multicore 64 bits processor met SATA, 2TB LBA en SSD. Het herkent en respecteert GPT
maar biedt hiervoor geen edit functie.
Door zijn eigenschappen is het ook prima te gebruiken
onder T0-DOS (zie hierboven). Hierdoor is het mogelijk vanaf een schijf met daarop
geïnstallerde IBM PC-DOS 1 de partities op de schijven te beheren zonder diskette, CD of
USB stick. Door middel van een schermvullend menu (zie hiernaast) met een overzicht van de
inhoud op schijf, kunnen tot op detail partities worden aangepast. De ingebouwde controle
voorkomt dat de gebruiker een ongeldige verandering maakt, zoals overlap of andere begrenzingen.
Veranderingen kunnen worden voorbereid, zonder iets aan de schijfinhoud te veranderen. Als men
tevreden is met de getoonde veranderingen, worden deze pas d.m.v. een druk op de
'Apply changes' knop daadwerkelijk aangebracht. Omdat het op sector niveau werkt en het
herkenbare gegevens uit de volume boot sector toont, kan het ook behulpzaam zijn bij het
repareren of reconstrueren van partitie tabellen.
Meer informatie is te vinden op de
Engels-talige pagina.
- Microchip PIC Math routines
- Enkele assembler routines die ik graag deel, omdat ik er geen kon vinden die voor mij bruikbaar
waren. Ze waren ofwel niet foutloos, vergden te veel tijd of misten functionaliteit. Zo is het
bij sommige rekenkundige bewerkingen nuttig om te kunnen afronden:
- Kwadrateer een 10 bit positief getal: square10,
56 instructies, 56 stappen
- Kwadrateer een 12 bit positief getal: square12,
77 instructies, 78 stappen
- Vierkantswortel van een 32 bit getal (met afronding als optie): sqroot32, 45 (+21) instructies, 631 (+19) stappen max,
- Interface routines voor de TM1637 display driver: TM1637
Uitpakken van tar.gzip bestanden kan onder
Windows met b.v. het gratis 7-Zip.
Bovenstaande programma's zijn door mij
uitvoerig getest en nog dagelijks in gebruik op diverse computers.
Desondanks mag U ze alleen gebruiken op eigen risico.
Onder geen beding kan ik verantwoordelijk worden gehouden voor schade of gegevensverlies.
Wel zal ik elke reactie bijzonder op prijs stellen.